W miniony piątek, 28 lutego, w Zespole Szkół w Radzanowie odbyła się prelekcja i projekcja filmu o por. Wacławie Grabowskim ps. „Puszczyk” – dowódcy ostatniego oddziału niepodległościowego działającego na Mazowszu Północnym, w powiecie mławskim.

W wydarzeniu uczestniczyli: starosta mławski Witold Okumski, Olga Grabowska – stryjeczna wnuczka „Puszczyka”, prezes Stowarzyszenia Historycznego Mazowsza Północnego oraz Teresa Marchwicka-Grabowska – wiceprezes Stowarzyszenia, a także uczniowie i nauczyciele.

Podczas spotkania młodzież szkolna miała okazję poznać historię Oddziału por. Puszczyka, który 5 lipca 1953 r. poległ w walce z funkcjonariuszami UB, MO i KBW we wsi Niedziałki

W Dniu Wszystkich Świętych wspominamy tych, którzy odeszli, zarówno naszych najbliższych, jak i tych, którzy oddali życie za naszą wolność. Na cmentarzu w Lipowcu Kościelnym stoi symboliczny krzyż poświęcony Oddziałowi Żołnierzy Niezłomnych pod dowództwem por. Wacława Grabowskiego ps. „Puszczyk”. Ten symbol przypomina nam o ich odwadze i poświęceniu w walce za Ojczyznę. Zapalając znicz, oddajemy im hołd i nie pozwalamy, by pamięć o nich zgasła. Cześć i chwała bohaterom!

Fot. 1. Symboliczny krzyż poświęcony Oddziałowi Puszczyka

Fot. 2.  Grób rodziców por. Wacława Grabowskiego ps. „Puszczyk” – ś.p. Janiny i ś.p. Stanisława Grabowskich

Zapraszamy na fotorelację z upamiętnienia Oddziału Żołnierzy Niezłomnych pod dowództwem por. Wacława Grabowskiego „Puszczyka” w 71. rocznicę ich wymordowania przez funkcjonariuszy UB, KBW i Milicji Obywatelskiej w Niedziałkach, 5 lipca 1953 roku.

Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 79 p. p. Strzelców Słonimskich im. Hetmana Lwa Sapiehy przygotowało dla mieszkańców Mławy i przybyłych gości inscenizację brawurowego ataku żołnierzy niepodległościowego podziemia na Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, mający wówczas siedzibę przy ulicy Reymonta i uwolnienia przetrzymywanych tam więźniów. To nawiązanie do autentycznych wydarzeniach, które miały tu miejsce w nocy z 2 na 3 czerwca 1945 roku.

Kilkudziesięciu rekonstruktorów Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 79 p.p Strzelców Słonimskich im. Hetmana Lwa Sapiehy z innymi grupami rekonstrukcyjnymi przedstawiło widzom, jaki przebieg mogły mieć ówczesne wydarzenia. Widowisku towarzyszyła narracja Dariusza Krawczyka. Dramatyzm ówczesnej akcji podkreślał obraz ulicznej walki, huk wystrzałów i brzęk lecących pod nogi łusek. W hołdzie dla tych walczących z bronią w ręku bohaterskich żołnierzy z tamtych lat, po zakończeniu widowiska zapalono znicze.

Mławska inscenizacja od początku pomyślana była jako forma przywracania pamięci o tych, których władze komunistyczne skazały na zapomnienie. Nie udało się, oni powrócili dzięki pamięci ich rodzin, bardzo często też prześladowanych przez komunistów, dzięki pamięci historyków, którzy wyciągnęli ich życiorysy z archiwów, wrócili też dzięki społeczności lokalnej. Dziś takie postacie jak Wacław Grabowski ps. Puszczyk, Zacheusz Nowowiejski ps. Jeż, Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. Rój są powszechnie znane.

1 marca odwiedziliśmy miejsca związane z por. Wacławem Grabowskim ps. Puszczyk w powiecie mławskim.
🔹Niedziałki, gdzie ostatni bój stoczył Oddział Puszczyka 5 lipca 1953 r.
🔹Cmentarz w Lipowcu Kościelnym, gdzie znajduje się symboliczny krzyż poświęcony Oddziałowi oraz gdzie zostali pochowani rodzice por. Wacława Grabowskiego.
🔹Byłą siedzibę Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Mławie, przy ul. Reymonta, gdzie więziono, katowano i mordowano Żołnierzy Podziemia Niepodległościowego
🔹Ulicę Kopernika, przy której znajduje się miejsce pamięci poświęcone Żołnierzom Niezłomnym. Razem z harcerzami ZHP oddaliśmy hołd wszystkim bohaterom Podziemia Niepodległościowego na Mazowszu Północnym.
🔹Dziękujemy wszystkim kombatantom, rodzinom Żołnierzy z Oddziału, Nadleśnictwu Dwukoły, 5. MBOT z Ciechanowa, Parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Lipowcu Kościelnym, Stowarzyszeniu Rekonstrukcji Historycznej 79. Pułku Piechoty Strzelców Słonimskich im. Hetmana Lwa Sapiehy, Instytutowi Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie, duchownym, pasjonatom historii, społecznikom, KGW Malinowe Usta z Kęczewa, Gcksir Lipowiec, społeczności lokalnej, samorządowcom za pamięć i kultywowanie historii lokalnej, która jest naszym dziedzictwem.
🔹Dziękujemy całej społeczności, która jest skupiona wokół Oddziału por. Wacława Grabowskiego ps. Puszczyk. Jest w nas siła!

Mieli zniknąć z kart historii, ale przetrwali w naszej pamięci. Cześć i chwała bohaterom!

Powązki Wojskowe- Kwatera „Ł”, 2 listopada 2023 r.